Кинигэҕэ Сунтаар оройуонун Хаҥалас нэһилиэгиттэн төрүттээх Николаев Андрей Варламович – Күүстээх Ньукулаайап (1911-1942) туһунан араас сылларга хаһыаттарга, кинигэлэргэ суруллубут ыстатыйалар түмүллэн киирдилэр. Күүстээх Ньукулаайап сэрии иннигэр күргүөмнээн тустубут. Ыһыахтары кэрийэн, күүстээх бөҕөстөргө ааттаан-суоллаан тиийэн күөн көрсүбүт, бүлгүннээхтэн бүдүрүйбэтэх, охтубатах, күүстээххэ кыайтарбатах бөҕөс быһыытынан дьоҥҥо-сэргэҕэ уос номоҕо буолан билиҥҥэ диэри кэпсэлгэ сылдьар. Күүстээх Ньукулаайап тустарын таһынан атаҕынан чэпчэки эбит, сүүрэн, ыстанан инники күөҥҥэ сылдьара ахтыллар. Ыстатыйаларга Күүстээх Ньукулаайап Сунтаар оройуонугар тэҥнээҕин булбакка 1937-1938 сс. Ньурбаҕа тиийэн күүстээх тустууктары кыайталаабыта кэпсэнэр. Ааҕааччы кинигэҕэ Күүстээх Ньукулаайап Үөһээ Бүлүүгэ В.И. Степановка – Буучугураска тиийэ сылдьыбытын, хонон-өрөөн сытан икки күүстээх бөҕөс бэйэ-бэйэлэрин тургутуспуттарын, тэҥ баайыылаах эбиппит дэспиттэрин туһунан ахтыыны булан сэргиэҕэ. Соторунан В.И. Степанов – Буучугурас 1937 сыллааҕы Үһүс Бүтүн Саха сиринээҕи Спартакиада тустууга муҥутуур кыайыылааҕа буолбута. А.В. Николаев–Күүстээх Ньукулаайап Аҕа дойду улуу сэриитигэр бастакы хомуурга ыҥырыллан, 600-кэ киһи буолан 1941 сыллаахха балаҕан ыйыгар Сунтаартан Туруктаҕа (Өлүөхүмэ оройуона) сатыы айаннаан борохуокка олорон барбыта. Аара ыарахан айаҥҥа Күүстээх Ньукулаайап чугас доҕотторунуун бэйэлэрин да, дьоннорун – сахалары да атаҕастаппакка, өрөйөн-чөрөйөн сэриигэ аттаммыттарын туһунан ыстатыйалартан ааҕыаххыт. Сталинград куорат көмүскэлин кырыктаах кыргыһыытыгар саха чулуу уола, дэгиттэр спортсмена А.В. Николаев–Күүстээх Ньукулаайап сырдык тыына быстыбыта. Кинигэ Кыайыы 75 сылыгар ананар, ааҕааччы киэҥ араҥатыгар туһуланар.

Книга памяти об уроженке Кутанинского наслега Сунтарского улуса, матери девятерых детей, ветеране труда и тыла Марфе Ивановне Николаевой в воспоминаниях детей, родных
«Ийэбит баар буолан...» кинигэҕэ Сунтаар улууһун Кутана нэһилиэгин кырдьаҕас олохтооҕо, тоҕус оҕону төрөтөн улаатыннарбыт, ССРС «Ийэ буолуу» I-II истиэпэннээх мэтээллэринэн, ССРС «Ийэ Албан аата» I-II-III истиэпэннээх уордьаннарынан, өр сыллаах үлэтин иһин Бочуотунай грамоталарынан, Махтал суруктарынан, үгүс үбүлүөйүнэй мэтээллэринэн наҕараадаламмыт, «Сэрии сылларын оҕолоро» өйдөбүнньүк мэтээлинэн бэлиэтэммит, үлэ-тыыл бэтэрээнэ Марфа Ивановна Николаева сырдык кэриэһигэр анаан оҕолорун, чугас аймахтарын ахтыылара түмүллэн киирдилэр. Ааҕааччы болҕомтотун М.И. Николаева XX үйэ 40-с сылларыттан холкуоска, совхозка, онтон оскуолаҕа технической үлэһитинэн үтүө суобастаахтык үлэлээбитин, тоҕус оҕону көрбүтүн-харайбытын туһунан ахтыы истин, иһирэх тыллара тардыахтара. Ийэ туһунан кинигэ хаһан баҕарар дириҥ ис хоһоонноох, истин иэйиилээх буолара саарбахтаммат. Манна санааҕа саспыт, сүрэххэ сөҥмүт таптал, киэн туттуу, сүгүрүйүү, барҕа махтал тыллара сурукка тиһиллэн өлбөт-сүппэт үйэлэнэллэр. Кинигэ ис хоһоонун докумуоннар уонна элбэх саһарбыт эргэ, сана даҕаны хаартыскалар толорон биэрэллэр.

Сборник посвящен 105-летнему юбилею одной из старейших школ Республики Саха (Якутия)- Эбяхской средней школы Среднеколымского улуса. В сборник включены воспоминания учащихся и учителей разных лет

Об истории работы Осоавиахим в Среднеколымском районе до наших дней. Материалы основаны на архивных документах, научных работах ученых и из газетных статей

Много говорят и пишут о возникших проблемах мужчины в нашем обществе, отцов в семье, мальчиков в школе. Данная книга написана с целью искать пути, объединить думы, чаяния, чтобы смягчить названную проблему, чтобы каждый отец стал надежной стеной, крепким фундаментом семьи, выполнял главную роль в жизни общества. Среди нас немало образцовых отцов, достигших выдающихся результатов в воспитании своих детей, унаследовавших замечательные дела своих предков, приумноживших внуками свой род. Пусть их положительный пример благородного отношения к семье, к детям станет путеводителем молодым отцам